Het dorp Kootwijk ontstond in de negende eeuw aan een vennetje in een uitgestrekt duingebied. Er woonden op het hoogtepunt zo'n honderd tot honderdvijftig mensen op twintig hoeven. De opbouw van Kootwijk met woonstalhuizen, schuren, spiekers, hutkommen en kuilen rond een brink tussen de akkers is typerend voor een vroegmiddeleeuws dorp. In de tiende eeuw droogde het ven op, maar het bleef een open plek bij het dorp. Waterputten zorgden ervoor dat men hier toch kon blijven wonen. De akkers zijn nog lang bewerkt, ook toen er al regelmatig zand overheen stoof. Uiteindelijk is het dorp in de twaalfde eeuw verlaten en onder het zand bedolven.