Kralen zijn van alle tijden en plaatsen. In allerlei culturen zien we armbanden die van kralen zijn gemaakt, losse kralen die als amulet zijn gedragen en kralensnoeren in verschillende vormen en kleuren. De laatste behoren tot de oudste en meest verbreide decoratie van vrouwen, mannen en kinderen wereldwijd. We kennen kralensnoeren van het oude Egypte, het vroege Nabije Oosten, het Laat-Romeinse rijk en de Middeleeuwen tot in de moderne tijd.

Grafveld van Rhenen

In het vroegmiddeleeuwse grafveld van Rhenen, dat in 1950 werd ontdekt en meer dan 1100 graven prijsgaf, is een groot aantal kralensnoeren gevonden. De hier afgebeelde kralensnoeren dateren uit de zesde eeuw (eerste afbeelding).

Soorten kralen

Soms waren de kralen gemaakt van barnsteen – gefossiliseerde hars van uitgestorven naaldbomen – dat in grote hoeveelheden werd geïmporteerd uit onder andere het Oostzeegebied. Andere waren vervaardigd van bergkristal (tweede foto), aardewerk, amethist of iets anders. Maar verreweg de meeste kralen zijn van glas. De hier getoonde kralen hebben verschillende vormen en kleuren, en zijn uitgedost met verschillende versieringsmotieven. Er zijn zwarte en blauwe kralen en kralen met een versiering van rode en gele stippen in glasdraad. Ook kennen we kralen met een geribbeld oppervlak en uiteenlopende vormen.

Millefiori-kralen

Een bijzonder exemplaar is de zogenoemde millefiori-kraal. De techniek voor het vervaardigen van dit soort kralen was al bekend in het oude Egypte. Bij deze techniek worden verschillend gekleurde glasdraden in een bepaald patroon tegen elkaar gelegd. Zo ontstaat er een staaf waarvan de doorsnede een bepaald kleurenpatroon heeft. Van die staaf kun je millefiori-kralen maken door er plakjes uit te snijden. In de Vroege Middeleeuwen waren dergelijke kralen erg populair. Vanaf het midden van de zesde eeuw werden ze in grote hoeveelheden vanuit het mediterrane gebied geïmporteerd. Ze zijn op diverse plaatsen in Noordwest-Europa gemaakt en gevonden.

Ook voor mannen

Het waren trouwens niet alleen vrouwen die kralen droegen. In een vroegmiddeleeuws grafveld in Rijnsburg is in 1913 een zogenoemde zwaardkraal van barnsteen gevonden. Zwaardkralen werden met een riem aan de zwaardschede bevestigd. Vermoedelijk werden er magische krachten aan toegeschreven.