Druiventrosjes met parfum

De Romeinen begroeven hun doden langs de uitvalswegen van nederzettingen. In Romeins Nederland werd deze gewoonte overgenomen, onder andere ter hoogte van Heerlen, waar een bloeiende nederzetting gelegen was, genaamd Coriovallum. De nederzetting lag op een kruispunt van twee belangrijke Romeinse wegen, noord-zuid van Aken naar Birten en oost-west van Keulen naar Bavai.

Romeins grafveld

In 1920 waren deze wegen nog in gebruik toen er langs de oostelijke uitvalsweg naar Keulen tijdens grondwerkzaamheden vier stenen askisten werden gevonden. Eerder waren er op hetzelfde terrein al meer dan tien crematiegraven ontdekt. Het was duidelijk dat de dienstdoende archeologen op een Romeins grafveld waren gestuit.
De kisten lagen dicht bij elkaar, op een apart gedeelte van het grafveld. Ze waren gemaakt van een geelgrijze zandsteensoort die vlak in de buurt was gedolven. In elke kist werd in het midden een hoopje verbrande beenderen aangetroffen. Buiten de kisten lag een hoopje hout-as, vermengd met beenderresten, de overblijfselen van de brandstapel waarop de dode was gecremeerd. Twee kisten bevatten ook enkele glazen flessen. De overige twee kisten hadden een kostbare inhoud. Uit de ene kwamen vooral barnstenen voorwerpen tevoorschijn, uit de andere een voorraad vaatwerk van glas.

Twee flesjes

Onderdeel van dit vaatwerk waren de twee hier afgebeelde parfumflesjes (eerste afbeelding, 2de eeuw na Chr.) die zijn gemaakt van blauwgroen glas in de vorm van een druiventros. Ze zijn identiek; alleen de hals en oren verschillen een beetje van elkaar. Dat komt doordat de flesjes in dezelfde tweedelige vorm of mal zijn geblazen en de hals en oren apart zijn afgewerkt. Vormgeblazen glas was gedurende de hele Romeinse tijd in gebruik en vooral populair in de 1ste en 2de eeuw na Chr. Erg geliefd waren flesjes in de vorm van een (dubbel) hoofd. Druiventrosflesjes zijn zeldzamer. Er zijn voorbeelden van bekend uit Keulen, Trier en Frankrijk. Het is goed mogelijk dat de bij Heerlen gevonden flesjes in Keulen zijn gemaakt.

Drinkbeker met guirlandes

De askist met kostbare inhoud bevatte ook een drinkbeker van donkergroen glas, versierd met witte guirlandes. In het oppervlak van de vrij geblazen beker zijn bij wijze van versiering rijen witte glasdraden gesmolten die vervolgens zijn opgekamd waardoor het effect van guirlandes is ontstaan. Deze stijlvorm was vooral populair in de 1ste eeuw na Chr. Ook het potje en flesje van vrij geblazen gemêleerd glas (tweede afbeelding) vallen in deze categorie.

Erfstukken

Behalve glaswerk bevatte dezelfde kist nog enkele voorwerpjes van brons, waaronder een spatel, en een kisthengseltje (tweede afbeelding). Verder werden er nog een benen naald en een fraai gouden parfumflesje in aangetroffen. Op een hoopje hout-as buiten de kist waren vijf olielampjes (2de eeuw na Chr.) geplaatst. De beker, het potje en het flesje (1ste eeuw na Chr.) waren waarschijnlijk erfstukken die aan een nazaat van de eigenaar zijn meegegeven. Deze nazaat was in dit geval een vrouw.

1. De voorwerpen | Relevante voorwerpen