Uitzonderlijk offerbeeld
In de 8ste eeuw v.Chr. beleefde de kunst in het oude Egypte een renaissance van oude stijlen en motieven. Dat gebeurde nadat de Nubiërs vanuit het zuiden Egypte hadden veroverd. Daarmee kreeg het land weer een centraal gezag – de 25ste dynastie -, dat zijn invloed tot in het zuidelijk gelegen Soedan liet gelden.
Massaproductie van godenbeeldjes
De Nubiërs grepen terug op oude politieke en culturele tradities uit Egyptes grootse verleden. Er kwam een ware massaproductie van godenbeeldjes op gang. Ateliers maakten gipsafdrukken van figuren die ze voortaan als mal konden gebruiken om andere figuren te maken. Zo moet een gemiddeld atelier honderden gipsmallen hebben geproduceerd van ledematen, koppen en attributen in verschillende maten.
Een uitzonderlijk stuk
Het hier afgebeelde offer- of votiefbeeld van Osiris, koning van de Egyptische onderwereld, is met zijn slanke proporties en perfecte detaillering een kenmerkend product van de bronsgieters uit de Late Periode (722-332 v.Chr.). Niettemin is deze figuur door zijn monumentale afmetingen – meer dan een meter hoog – een uitzonderlijk stuk. Het beeld toont de kenmerkende mummiegedaante, kroon en koningsscepters van Osiris. We zien subtiel gemodelleerde, anatomische details op de benen. De armen liggen kruislings over de borst. In zijn vuisten houdt hij de typische kromstaf en ‘gesel’ (of vliegenmepper). Op het gezicht is nog wat inlegwerk van gekleurde stukjes steen te zien in de ogen en wenkbrauwen. De kromme godenbaard met z’n vlechtwerkpatroon was eveneens ingelegd. Op het hoofd prijkt de zogenoemde atef-kroon, een kroon geflankeerd door een tweetal struisvogelveren, die een geraffineerd inlegpatroon hadden. Boven het voorhoofd verheft zich de beschermende uraeusslang.
Bronsgieten
Het beeld is hol gegoten en staat op een vierkante sokkel die van onderen open is. Zo konden de hete gassen tijdens het gieten uit de aarden kern ontsnappen. Toch is er wat misgegaan. De linkerkant van de sokkel is misvormd en met pleister opgevuld. Ooit was het beeld met een zware dwarspin op een voetstuk van ander materiaal bevestigd. Het zwaar gecorrodeerde beeld is schoongemaakt, en z’n originele stuclaag, de ondergrond voor een afwerklaag van bladgoud, is hersteld. In de oorspronkelijke staat moet het een spectaculair beeld zijn geweest.
Onbekende vindplaats
Waar de Osiris-figuur is gevonden weten we niet. Vermoed wordt dat de vindplaats een van de Thebaanse tempels in Boven-Egypte is geweest, maar de precieze plek is niet bekend, omdat het beeld in 1829 via de kunsthandel naar Leiden is gekomen.
