Dansende Pan
Het Rijksmuseum van Oudheden beschikt over twee verschillende beelden van de natuurgod Pan. Het ene beeld is een Romeinse kopie van een beroemd Grieks beeld en toont ons de jonge god in de klassieke ‘contraposthouding’: het lichaam rustend op het rechterbeen met het linkerbeen schuin opzij. Het hier weergegeven, veel kleinere bronzen beeldje laat Pan zien in zijn karakteristieke houding, namelijk als een dansende god.
Mogelijk wijgeschenk
Het beeldje is in 1819 in Athene gekocht door de Vlaamse kolonel B.E.A. Rottiers. Het is waarschijnlijk afkomstig uit de 2e eeuw v. Chr. Op het hoofd draagt Pan twee horens, de grote oren steken iets uit en de neus is mopsvormig. Het lichaam is mollig, maar gespierd. We zien de god een snelle danspas naar rechts maken. De rechterarm was opgeheven, maar is verloren gegaan; de linkerarm is in de zij geplaatst. De staart onderstreept het dierlijke karakter van de god. De bokkenpoten onder de knie zijn afgebroken. Mogelijk heeft het beeldje als wijgeschenk opgesteld gestaan in de grot van Pan op de helling van de Atheense Akropolis.
Vrolijke, amoureuze god
Pan wordt voor het eerst beschreven in een Homerische hymne en staat daar te boek als de vrolijke, amoureuze god van het buitenleven en de vruchtbaarheid. Hij joeg nimfen en mooie herdersjongens de stuipen op het lijf en mocht ook graag kuddes ontregelen. Tijdens de veldslag van Marathon en later in de zeeslag bij Salamis zou hij de Atheners hebben geholpen in hun strijd tegen de Perzen. Daarvoor werd hij beloond met een eigen heiligdom op de helling van de Akropolis. Als mogelijke vader van Pan worden in de Griekse mythologie Hermes, Apollo en Zeus genoemd. Zijn moeder zou de bosnimf Penelope zijn, of de nimf Kallisto.
