Reliëf met afscheid

Het hier afgebeelde marmeren reliëf, waarvan de bovenkant ontbreekt, behoort tot de mooiste Griekse sculpturen in de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden. We zien twee elegante figuren in dunne gewaden die duidelijk in relatie tot elkaar staan. Links is een jonge, slanke, goed gebouwde jongeman weergegeven met aan zijn linkerarm een schild en in zijn gestrekte rechterhand een schaal. Een mantel bedekt zijn linkerschouder, arm, rug en onderlichaam. Hij steunt op zijn linkerbeen, terwijl het rechterbeen losjes naar achteren is geplaatst.

Vrouw

Tegenover hem staat een vrouw. Zij draagt een kleed (chiton) dat op de schouders en bovenarmen met knoopjes is vastgezet. Haar mantel (himation) is gedrapeerd om haar linkerschouder en arm. De linkerhand rust op haar dij, met haar rechterhand houdt ze een schenkkannetje (oinochoë) vast. Zij staat in een contrapost: het gewicht van het lichaam steunt op het rechterbeen. Het linkerbeen staat iets naar voren.

Interpretaties

Het reliëf is gedateerd aan het einde van de 5de eeuw v. Chr., de bloeiperiode van de klassiek Griekse beeldhouwkunst. Welke functie de stèle had, is niet direct te zeggen. Duidelijk is wel dat de man en de vrouw een plengoffer brengen met de plengschaal en de schenkkan. Het schild van de man duidt op een handeling in oorlogstijd. Misschien wordt hier het afscheid van een krijger bezegeld met een offer om een veilige terugkeer aan de goden te vragen. Mogelijk is het stuk een votiefreliëf geweest dat bij een tempel stond opgesteld. Maar er zijn ook andere interpretaties mogelijk.

17de eeuw

In de 17de eeuw was het reliëf in Rome. Van het voorwerp is een tekening gemaakt die bewaard werd in het Museum Chartaceum (‘Papieren Museum’), een grote verzameling tekeningen van antieke sculpturen in Rome, aangelegd door de verzamelaar Cassiano dal Pozzo en later uitgebreid door kardinaal Albani. De tekening van het reliëf is in 1762 samen met 843 andere schetsen verkocht aan het Engelse hof en bevindt zich sindsdien in de bibliotheek van Windsor Castle.

Compleet op tekening

Op de tekening is het reliëf nog compleet afgebeeld. Mogelijk komt dit doordat de stèle in de 17de eeuw was aangevuld met een modern stuk beeldhouwwerk en zo ook is getekend. Later zou de aanvulling dan weer kunnen zijn verwijderd. Een andere mogelijkheid is dat de kunstenaar het incomplete reliëf mooier heeft willen maken en de aanvullingen zelf heeft verzonnen. Bij de Dal Pozzo-tekeningen is dat vaker het geval.

1. De voorwerpen | Relevante voorwerpen