Karikatuur

Dit merkwaardige hoofd van terracotta is afkomstig uit de Romeinse keizertijd. We zien een kaal hoofd vol zwellingen en een verwrongen gelaatsuitdrukking: diepe rimpels op het voorhoofd, een grimas, een half dichtgeknepen linkeroog, een scheve neus en een schuin omhoog getrokken mond met dikke lippen. Het zijn de gevolgen van een verlamming van de aangezichtsspieren, de zogenoemde Bellse parese.

Kluchten

Mensen met een fysieke aandoening komen in de Romeinse tijd vaak als karikatuur voor. Zij traden ook in kluchten op. Dergelijke komische toneelstukken waren in de Romeinse keizertijd buitengewoon populair. Het waren mime-spelen met een mengeling van muziek, dans en toneel die vaak over boerse, grove onderwerpen handelden. Er kwamen vaste types in voor: een jaloerse echtgenoot, een brutale slaaf, een tafelschuimer.

Tekst ondergeschikt

De tekst speelde een ondergeschikte rol. De nadruk lag op de typering van karakters door middel van gezichtsuitdrukking en gebaren. Een van de vaste karakters was de ‘parasiet’, degene die bij elke grote maaltijd aanwezig is, altijd mee-eet en meedrinkt en zich altijd brutaalweg verzekert van een plaatsje aan tafel, ondanks de beledigingen die hij moet incasseren.

Gekocht in Smyrna

Het hoofd is gemaakt in Klein-Azië en in 1897 aangekocht door het Rijksmuseum van Oudheden in Smyrna (Turkije). Enkele beschadigingen zijn gerestaureerd.

1. De voorwerpen | Relevante voorwerpen