Reconstructies van archeologische vondsten

Scannen voor Syrië

In de zaal van de vaste tentoonstelling Nederlanders en het oude Nabije Oosten was ook de mini-tentoonstelling Scannen voor Syrië te zien. Het Syrische erfgoed heeft de laatste jaren sterk geleden onder de burgeroorlog. Archeologische vindplaatsen zijn zwaar beschadigd en objecten zijn van de aardbodem verdwenen. Scannen voor Syrië presenteerde onder meer reconstructies van vondsten uit Tell Sabi Abyad, een Syrische locatie waar Leidse archeologen tot 2010 opgroeven. Veel van de originele vondsten zijn recentelijk verdwenen.

Tell Sabi Abyad

Tussen 1986 en 2010 hebben Nederlandse archeologen, onder andere van het Rijksmuseum van Oudheden, onderzoek gedaan op Tell Sabi Abyad, een belangrijke archeologische vindplaats in Noord-Syrië. Ze ontdekten er prehistorische resten en een complex uit de Midden-Assyrische periode, tussen 1300 en 1100 v.Chr. Zeer waardevol waren de honderden kleitabletten die veel informatie bevatten over het dagelijks leven. Tell Sabi Abyad blijkt in deze tijd een belangrijke handelspost te zijn geweest.

Niet het eeuwige leven

De honderden kleitabletten zijn tijdens de opgraving gefotografeerd en vaak ook vertaald. Van een aantal zijn er plastic mallen gemaakt en juist die blijken intussen goud waard. Tijdens de recente burgeroorlog is namelijk de opslag van de opgraving in de Syrische stad Raqqa geplunderd en zijn onder andere de tabletten verdwenen. Het enige wat er nu nog rest zijn de plastic mallen. Die zijn echter heel fragiel.

Waardevolle bijdrage

De Technische Universiteit Delft, The Leiden-Delft-Erasmus Centre for Global Heritage and Development en de Universiteit Leiden hebben gezamenlijk een techniek ontwikkeld om deze mallen te scannen en zo de verdwenen kleitabletten te reconstrueren. Dit project werd gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Het grootste probleem dat de onderzoekers hadden, was dat de meeste scanmethodes uitgaan van een bol voorwerp, terwijl een mal een negatief is, en dus hol. De nieuwe methode is niet alleen geschikt om dit soort voorwerpen te scannen, ze kan ook door kleitabletten heen kijken. Dit is met name belangrijk als het tablet nog is omgeven door een envelop van klei. Het tablet kan nu zonder beschadiging worden gelezen.

Nieuwe technieken voor oudheden

In de tentoonstelling werd aandacht besteed aan het onderzoek op Tell Sabi Abyad. Er waren originele voorwerpen uit de opgraving te zien, maar ook mallen, een echte 3D-scanner en prints van de verloren kleitabletten. Scannen voor Syrië liet zien hoe belangrijk nieuwe technieken zijn, om oudheden voor de eeuwigheid te bewaren.

De tentoonstelling en het bijbehorende symposium Archaeology of the future op 7 juni 2018, zijn tot stand gekomen door een samenwerking van TU DelftThe Leiden-Delft-Erasmus Centre for Global Heritage and Developmentde faculteit Archeologie van Universiteit Leiden en het Rijksmuseum van Oudheden. Ze werden hierbij gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) binnen het programma van het Creatieve industrie – KIEM project.

Scannen voor Syrië kleitabletten

Deze film van de Universiteit Leiden legt uit hoe de onderzoekers te werk gingen.