In december 2016 kocht het Rijksmuseum van Oudheden een bronzen schaal uit de periode 550 tot 700 na Chr. Het zeldzame object werd gevonden in het Gelderse Ewijk, met behulp van een metaaldetector. Deze aanwinst in onze collectie konden bezoekers tot medio juni 2018 zien in de entreehal van het museum.

• Op de akker waar de schaal van Ewijk is gevonden, zijn meer metalen voorwerpen aangetroffen, waaronder een munt, bronzen riembeslag en mantelspelden. Ook die waren te zien in de vitrine. 

Zeldzame bronzen schaal

De grote, ronde schaal heeft een diameter van 27,5 centimeter en stamt uit de Merovingische tijd. Hij staat op een ring en heeft omega-vormige hengsels aan de bovenkant. De schaal is van een zeldzaam type bronzen eetservies dat door archeologen ‘Koptisch vaatwerk’ wordt genoemd. Dit zijn heel specifieke, grotere bronzen objecten die dateren uit de 6de en 7de eeuw na Chr. Daarvan waren in Nederland tot nu toe slechts twee andere exemplaren bekend, die beide in het bezit zijn van het Rijksmuseum van Oudheden.

Prestige-objecten voor de elite

‘Koptische’ schalen en kannetjes worden wel gevonden in de landen om ons heen, maar ook daar zijn ze zeldzaam. Ze werden in de vroege Middeleeuwen uit het Middellandse Zeegebied geëxporteerd naar West-Europa en Engeland. Het waren exotische prestige-objecten voor de heersende elite, bedoeld om luxueus eten op te presenteren of wijn mee te schenken tijdens feesten en plechtigheden.

Merovingisch grafveld bij Ewijk?

Omdat de in het buitenland gevonden ‘Koptische’ schalen en kannetjes vrijwel allemaal in graven van koningen en andere leiders zijn gevonden, is het heel aannemelijk dat deze prestigieuze schaal ook uit zo’n vorstengraf komt. De andere voorwerpen die op de akker zijn gevonden, wijzen daar eveneens op. Hopelijk kan een toekomstig nader onderzoek van de Ewijkse akker uitwijzen of hier inderdaad een Merovingisch grafveld ligt.

• datering: 550 – 700 na Chr.
• doorsnede: 27,5 centimeter
• materiaal: brons
• gevonden in: Ewijk (Gelderland)