Tuinen van de farao’s bracht bloemen, planten, kruiden en bomen van de oude Egyptenaren naar Leiden. De tentoonstelling was ingericht als een siertuin met een centrale vissenvijver, net als de fraaie tuinen van oud-Egyptische paleizen, tempels en luxe woonhuizen, en liet zien hoe mooi en gevarieerd de bloemen en planten in Egypte waren en waarvoor ze werden gebruikt.
Lotusknoppen, papyrusbloemen en drieduizend jaar oude plantenresten
De tentoonstelling liet zien dat bloemen en planten een belangrijke rol speelden in het dagelijks leven van de oude Egyptenaren en in hun religie. Dat gebeurde aan de hand van meer dan tweehonderd voorwerpen, zoals afbeeldingen van Egyptische landschappen en tuinen op stenen reliëfs, amuletten en vaasjes van glas en faience in de vorm van lotusknoppen, papyrusbloemen, vruchten, kleurrijke sieraden en gedroogde bloemenkransen uit het graf van farao Ramses II. Bijzonder waren de gedroogde bloemen, vruchten en planten die in het droge Egyptische klimaat drieduizend jaar bewaard zijn gebleven.
Siertuinen voor de elite
Een keur aan gewassen floreerde in de tuinen, bloemkwekerijen, akkers, moestuinen, boomgaarden en wijngaarden op de vruchtbare strook land aan de oevers van de Nijl. De elite liet siertuinen aanleggen, waar men genoot van de schaduw van de bomen. Deze tuinen stonden vol met kleurige bloembedden met korenbloemen, papavers en kamille. In de vijvers geurden de blauwe lotussen.
Medicinale en goddelijke krachten
De opbrengst van Egyptische land- en tuinbouw werd niet alleen gebruikt voor consumptie, maar ook om aan goden en overledenen te schenken. Aan de meeste gewassen schreven de oude Egyptenaren medicinale en goddelijke krachten toe. De lotus bijvoorbeeld, gold bij uitstek als symbool van nieuw leven. De wilde vijgenboom was de woonplaats van de hemelgodin. Ook voor het leven na de dood waren bloemen en planten belangrijk. In het ideale geval had het graf een eigen tuin, of waren de wanden met tuinvoorstellingen beschilderd.
Inspiratie
Tot in onze tijd zijn Egyptische plantenmotieven een bron van inspiratie voor kunstenaars en wetenschappers. Tuinen van de farao’s onderstreepte dat met een selectie van Art Deco kunst, negentiende-eeuwse sieraden met Egyptische lotusmotieven en tekeningen die zijn gemaakt tijdens de expeditie van Napoleon in Egypte.
- Tuinen van de farao’s kwam tot stand met dank aan de Hortus botanicus Leiden, het Römisch Germanisches Museum (Keulen), het Botanisher Garten und Botanisches Museum Berlin-Dahlem (Berlijn) en Steltman Juwelier (Den Haag).
