Opgebaggerde soldatenhelm

De hier afgebeelde bronzen helm (18 centimeter hoog) is opgebaggerd uit de Waal bij Nijmegen. Hij behoorde tot de wapenuitrusting van een Romeinse soldaat uit de 1ste eeuw na Chr. Uit de inscripties kan worden afgeleid dat de helm meerdere eigenaars heeft gehad voordat hij werd afgedankt. Oorspronkelijk zaten er wangkleppen aan, bevestigd aan scharnieren.

Romeinse legioenen

De soldaat behoorde tot een legioen, de kern van het Romeinse leger. Een legioen bestond uit zo’n vijfduizend man zware infanterie, verdeeld over tien cohorten. Een cohors was weer onderverdeeld in drie manipels met elk twee centuriën. Een centuria van tachtig man sterk bestond uit tien tentgemeenschappen (contubernia). Een contubernium was de kleinste eenheid van het legioen. Zo’n eenheid was als het ware een militaire familie, waarvan de leden samen kookten, aten, sliepen, op mars gingen en ten strijde trokken. De soldaten van een tentgemeenschap beschikten over een gemeenschappelijke leren tent, een handmolen om graan te malen en gereedschap om een kampplaats op te bouwen, zoals pioniersbijlen, schophouwelen en manden. Ze hadden ook een muildier om al die spullen te dragen.

Zwaar bepakte soldaten

De soldaat droeg, behalve zijn wapenuitrusting, aan een stok over zijn schouder een steelpan, een emmer, een veldfles, een proviandbuidel en een leren tas met klein gerei (lepel, mes, kam). Alles bij elkaar torste hij een last van zo’n 48 kilo met zich mee. Proeven hebben aangetoond dat de lange voettochten die zwaar bepakte Romeinse legionairs aflegden, zwaar moeten zijn geweest, maar niet onmogelijk.

Helm van twee kilo

De helm weegt ongeveer twee kilo. Bovenop zit een knop met een gleuf waarin de helmbos werd gestoken. Het voorwerp behoort tot het zogenoemde Haguenau-type, zo genoemd naar de plaats waar het prototype vandaan komt. Kenmerkend voor dit type helm zijn de beugel aan de voorkant waarmee zwaardslagen konden worden opgevangen, en de rechte nekplaat. In de 1ste eeuw na Chr. kwam dit type het meest voor.

1. De voorwerpen | Relevante voorwerpen