Wijngerei van brons

De bronzen wijnzeef en kan (eerste afbeelding) behoren tot een grote hoeveelheid bronzen voorwerpen die in 1895 in de Rijn bij Doorwerth werd gevonden door baggeraars. Tussen het opgebaggerde grint zaten honderden voorwerpen, waaronder meer dan twintig stuks vaatwerk. De vondst is gedateerd in de tweede helft van de 1ste eeuw na Chr.

Gallische bronsindustrie

De baggeraars verkochten de voorwerpen aan een antiquair, die ze weer doorverkocht aan de bekende verzamelaar P.A. Gildemeester en het Rijksmuseum van Oudheden. De verzamelaar liet zijn deel na aan het museum, waardoor beide delen van de verkochte vondst in 1931 werden herenigd. In de 1ste na Chr. werd het meeste bronzen vaatwerk waarschijnlijk ingevoerd vanuit Italië. Tezelfdertijd was de Gallische bronsindustrie in opkomst. De wijnzeef draagt ook een Gallisch naamstempel: AGORIX. De zeef behoorde, net als de andere afgebeelde voorwerpen, tot het tafelservies.

Toiletgerei, keukengerei en tafelservies

Romeins bronzen vaatwerk omvat zowel toiletgerei als keukengerei en tafelservies. Wijde schalen met stevige handgrepen dienden als wasbekken. Een set van een kan en een schaal werd gebruikt om de handen te wassen, bij offerplechtigheden of aan tafel. In de keuken werden emmers gebruikt om water te halen, en ketels en potten om water en voedsel in te verhitten.

Veel gerei voor wijn

Voor de bereiding van wijn was veel gerei nodig. Wijn werd in de oudheid meestal ‘versneden’, dat wil zeggen: aangelengd met water. In de Romeinse tijd gebeurde dat met fraai versierde bronzen emmers. Aan het wijnmengsel werden vaak kruiden toegevoegd. Met een speciale lepel werd de wijn aan tafel uit de emmers geschept, door een fijne zeef gehaald en geserveerd in een kannetje of amfoortje. Het gerei was meestal van brons.

Wijnemmers

De bronzen wijnemmer (tweede afbeelding), waarvan het hengsel ontbreekt, is in de negentiende eeuw opgebaggerd uit de Waal bij Nijmegen. De emmer behoort tot een reeks exemplaren die allemaal zijn voorzien van gegolfde cannelures over het gehele oppervlak. De emmers moeten in de 2de of 3de eeuw na Chr. zijn geproduceerd in één of meer ateliers in Germania Inferior (tussen Noord-Frankrijk en de Rijn) of Gallia Belgica (zuidwestelijk daarvan). De meeste exemplaren zijn evenwel teruggevonden in Scandinavië en Oost-Europa, buiten de grenzen van het Romeinse rijk.

1. De voorwerpen | Relevante voorwerpen